Bugün dinleyeceğimiz eserin, onun ruhunu örten teknik bir ismi var ki, biraz olsun açıklama gerektiriyor. Bestecisi Johann Sebastian Bach, farklı yıllarda yazdığı prelüd* ve fügleri* iki kitapta toplayarak bunlara 'İyi Düzenlenmiş Klavye' ismini vermiş. Çalgının türünü belirsiz bıraksa da, onları klavsen ve org gibi, dönemin klavyeli enstrümanları için bestelemiş olduğu anlaşılıyor zira o yıllarda piyano henüz icat edilmiş değil. Bu eserlerden bazıları yıllar sonra adapte edilerek piyanoyla buluşmuş ve bence daha geniş dinleyici kitlesine ulaşmalarında bunun da etkisi olmuş.
Bach, orta sınıfın kültürel anlamda
yükselişe geçtiği, müziğin kilise ve saraydan kente yayılmaya başladığı bir
dönemi yaşamış. Sade vatandaşın müziğe talebi, o yıllarda, kahvehaneleri bile müzik
programlarına yer vermeye zorlamış. Özellikle org çalan müzisyenler,
bugünün 'star'ları gibi görülüyor ve peşlerinden kalabalıkları sürüklüyorlarmış. Bir
org ustası olan Bach'ın da, besteciliğinden ziyade virtüözlüğü* takdir edilmiş o dönemde. Kendisi de, hayran olduğu ustaları dinlemek için bazı zorluklara katlanmış. Mesela, Hamburg'daki bir konsere gitmek için, yürüyerek 350 kilometre yol yapmış. Beğendiği sanatçılara ulaşmak adına üç-dört gün süren yürüyüşler yapmak bir Bach klasiğiymiş gibi duruyor...
Saygı duyulan bir kişilik olan Bach, eski tarz bir besteci hatta kuralcı sayılmış sonraları. Geçmişin müziğine ilginin azalmasıyla, onunkinin de bir tarafa bırakılması kaçınılmaz olduysa da, bu Bach Ailesi’nde bir bayrak teslimi şeklinde yaşanmış. Zira babaları gibi müzikle uğraşan dört oğlundan ikisi, yeni stilin öncüleri olarak ortaya çıkmışlar...
Sonrasında, Carl Philipp Emanuel ve Johann Christian Bach besteci olarak adlarını duyurarak babalarının anısını yaşatacaktır. Ancak onun müzik dünyasınca hatırlanarak hak ettiği yeri almasını sağlayacak kişi, yıllar sonra dünyaya gelecek başka bir deha olacaktır. Bilmek isterseniz, onu da geçen hafta ziyaret etmiştik...
‘İnsan
Bach dinledikten sonra, hayatın bir anlamı olduğunu fark eder.’
Helmut Walcha
Alman Org Sanatçısı
İşte tam da böyle hissedebileceğiniz bir prelüd ile baş başa
bırakıyorum sizi...
* Anlamlarına, Klasik Müzik Terimleri sayfasında yer verilmiştir. (Arşiv: Ekim 2013)
** Bach Diğer Eserler (Arşiv: Şubat 2014)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder