LA DONNA E MOBILE

Bugünkü hikayemiz, 16. yüzyıl ortalarında İtalya’da geçiyor. 'Mantua Dükü’nün kambur soytarısı Rigoletto’nun hayattaki tek varlığı, herkesten sakındığı güzel kızı Gilda dır. Çapkınlığıyla ünlü Dük, kaçırılıp kendisine teslim edilen Gilda’ya sahip olunca, Rigoletto öç almaya karar vererek kiralık bir katille anlaşır. Ancak Mantua Dükü'nün öldürüldüğünü zannederken, ona aşık olduğu için kendini kurban eden kızı Gilda’nın bedeniyle karşılaşacaktır.'

Eser, Fransız yazar Victor Hugo’nun ‘Kral Eğleniyor’ oyunundan uyarlanmıştır. İtalyan besteci Giuseppe Verdi, Hugo’nunki ile aynı akıbete uğrayıp yasaklanmaması için, Kral ve dönemin tanınmış simalarının isimleri ve ünvanlarının değiştirilerek benzerliklerin üstünün örtülmesini sağlamıştır. 

Rigoletto Operası’nın* en bilinen aryası*, çapkın Mantua Dükü’nün kadınların tabiatına yönelik hislerini paylaştığı ‘La donna e mobile’ dir yani ‘kadın değişkendir...’ Ve devam eder: 'rüzgardaki kuş tüyü gibi... sesinin tonunu ve duygularını değiştirir... ve duygularını... ve duygularını...'

Verdi, operanın ilk gösterimi öncesinde, Mantua Dükü rolünü oynayan tenor ve orkestra üyelerinden, melodiyi provalar dışında hiç bir yerde söylememeleri, hatta ıslık çalıp, mırıldanmamaları konusunda söz almıştır zira melodisi hemen akılda kalmaktadır ve bulaşıcıdır. Herkes sözünü tutmuş olmalı ki, arya ilk gösterimde Verdi’nin istediği sürprizi ve çarpıcı etkiyi fazlasıyla yapmıştır.

1901 yılında 88 yaşındayken öldüğünde, küçük bir cenaze töreni vasiyet ettiği anlaşılmış olmasına rağmen, her zaman en büyük destekçisi olmuş halk, töreni İtalya’nın en geniş katılımlı olayı haline getirir. Notalara yolculuğumuzda ikinci ve son kez karşılaştığımız Verdi ile, bizim de yollarımız ayrılıyor.

‘Ben İtalya’ya sahip olduğum sürece, siz kainatı alabilirsiniz.’   

Giuseppe Verdi

* Anlamlarına, Klasik Müzik Terimleri sayfasında yer verilmiştir. (Arşiv: Ekim 2013)

** Verdi Diğer Eserler (Arşiv: Mart 2014)

http://www.youtube.com/watch?v=NQaEvbba-T8