POLOVEÇ DANSLARI

‘Rus Prensi Igor ve askerleri, eski Türk kavimlerinden biri olan Kumanlara mağlup olunca, Prens Igor ve oğlu Vladimir esir düşerler. Kumanların başı Konçak Han, tutsaklarına konukseverlik göstermek adına büyük bir eğlence düzenletir ve Prens’in şerefine dans edilmesini emreder. Dans edenlerin başında Han’ın kızı Konçakovna da vardır. Eğlence bittiğinde, baş başa kalan Vladimir ve Konçakovna yakınlaşır ve birbirlerine aşık olurlar...’

Prens Igor Operası’nın*, 12. Yüzyılda geçen hikayesinden bir bölümdü aktardığım. Poloveç Dansları (Polovtsian Dances) olarak adlandırılan bu bölüm, Kumanların Dansıdır. Ruslar, onlara ‘Polovtsi’ dedikleri için bu adı almıştır. Operanın bu bölümü o kadar beğenilmiştir ki, operadan bağımsız olarak da, konser programlarının vazgeçilmez eserlerinden biri haline gelmiştir.

Prens Igor Operası, Rus besteci Alexander Borodin’in en önemli eseridir. Başarılı bir kimyacı ve üniversitede profesör olan Borodin, müzikle olan ilişkisini ‘hobi’ olarak tanımlamış ve mesleğinden ve diğer sorumluluklarından arta kalan zamanında beste yapabilmiştir. Küçük zaman dilimlerinde yapabildiği çalışmalardır bunlar ve bu nedenle Prens Igor Operası üzerindeki mesaisi de 18 yıl sürmüştür. Besteci 1887 yılında vefat ettiğinde, arkadaşları Alexander Glazunov ve Nikolai Rimsky-Korsakov, eseri son haline getirmişlerdir.

Borodin’in hayatı boyunca peşinde koştuğu şey, zaman olmuştur. Zaman, nerelere akmamıştır ki. Tutkuyla bağlı olduğu mesleğine, yardımcı olmaya çalıştığı meslektaşlarına, öğrencilerine, astım hastası olan eşi Ekaterina’ya ve onun akrabalarına, evlat edindikleri Genya’ya, kadınların hakları için verdiği savaşa, arkadaşlarına ve müziğine... Borodin, bir mektubunda eşine şunları yazmıştır.

‘Besteci, sanatkar, devlet memuru, komisyon üyesi, idareci, kimyacı, doktor, hayırsever ve  başkalarının çocuklarına baba olmaya çabalarken, bir baktım ki, listenin en sonunda kendim varım.’

Ve 54 yaşında kalp krizinden ölen besteci için zaman gerçekten de kısıtlı olmuştur...

Baleye de uyarlanmış olan Prince Igor Operası’ndan Poloveç Dansları ile sonlandırıyorum yazımı. Tamamı 11 dakika kadar süren bu renkli eser farklı bölümlerden, danslardan oluşuyor, birinden diğerine geçerken sürprizler yaşatıyor, çoşkuyu hiç yitirmeden. 

* Anlamlarına, Klasik Müzik Terimleri sayfasında yer verilmiştir. (Arşiv: Ekim 2013)

http://www.youtube.com/watch?v=t4b2wyGngkc