‘Johannes Wolfgangus Theophilus’ adıyla vaftiz edilen, yetişkinliğinde ‘tanrının sevdiği’ anlamına gelen ‘theophilus’un latincesini yani ‘amadeo’yu kullanmaya başlayan Wolfgang Amadeus Mozart’ın 1778’lerde ziyaret ettiği Paris’deyiz bugün. Annesiyle birlikte yaptığı seyahatin son durağı olan Paris, ona büyük kaybını yaşatmamış henüz... Notalar ve Notlar’da besteciye ikinci ziyaretimizi burada yapmamızın nedeni, flüt, arp ve orkestra için yazdığı konçertonun* Paris doğumlu olması.
Eserin hikayesi, kendisi
flüt kızı arp çalan Dük’ün, kızıyla birlikte çalmak üzere, iki enstrümanın da
kullanıldığı bir eser sipariş etmesiyle başlar. Mozart o dönemde pek
rastlanmayan şekliyle, flüt ve arpı yan yana getirince, ortaya eşsiz bir
yapıt çıkar. Yönetmen Milos Forman’ın, Peter Shaffer’in oyunundan uyarladığı
1984 yapımı ‘Amadeus’ filminde de konu edilir konçerto. Besteci Antonio Salieri,
Mozart’ın flüt ve arp konçertosunun partisyonunu* gördüğünde, melodi ve orkestrasyonu karşısında müthiş bir
kıskançlık ve şaşkınlık yaşar.
Mozart’ın hayatını ve meslektaşı Salieri ile rekabetini anlatan film, 1985 yılında, en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi adapte edilmiş senaryo ve en iyi erkek oyuncu dahil olmak üzere 8 dalda Akademi Ödülü, 4 dalda Altın Küre Ödülü, 4 dalda Bafta Ödülü dahil, pek çok prestijli ödül almış ve gişe rekorları kırarak, besteciye yönelik merakı beslemiştir. Çağdaşlarının ‘anlaşılması zor bir kişilik’ olarak tanımladıkları, elleri ve ayakları sürekli hareket halindeki Mozart, bazı fiziksel ve kişilik özellikleriyle, F. Murray Abraham’ın canlandırdığı ‘Amadeus’da hayat bulmuştur. Ancak filmde eksik ve izleyiciyi, sanatının sadece dehasının ürünü olduğu yanılgısına düşürebilecek bir Mozart Portresi çizilmiştir. Oysa böylesi bir algı, önemli vasıflara sahip besteciye haksızlık olur.
Mozart’ın hayatını ve meslektaşı Salieri ile rekabetini anlatan film, 1985 yılında, en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi adapte edilmiş senaryo ve en iyi erkek oyuncu dahil olmak üzere 8 dalda Akademi Ödülü, 4 dalda Altın Küre Ödülü, 4 dalda Bafta Ödülü dahil, pek çok prestijli ödül almış ve gişe rekorları kırarak, besteciye yönelik merakı beslemiştir. Çağdaşlarının ‘anlaşılması zor bir kişilik’ olarak tanımladıkları, elleri ve ayakları sürekli hareket halindeki Mozart, bazı fiziksel ve kişilik özellikleriyle, F. Murray Abraham’ın canlandırdığı ‘Amadeus’da hayat bulmuştur. Ancak filmde eksik ve izleyiciyi, sanatının sadece dehasının ürünü olduğu yanılgısına düşürebilecek bir Mozart Portresi çizilmiştir. Oysa böylesi bir algı, önemli vasıflara sahip besteciye haksızlık olur.
Sonraki buluşmalarımız, onun Viyana'sında olacak... Sözüme, konçertonun meditatif öğeler içeren ve ruhu yatıştıran ikinci bölümüyle ara veriyorum.
‘Müzik ruhumuzu gündelik yaşamın tozlarından arındırır.'
Berthold Auerbach
Alman Şair ve Yazar
Alman Şair ve Yazar
* Anlamlarına, Klasik Müzik Terimleri sayfasında yer verilmiştir. (Arşiv: Ekim 2013)
** Mozart Diğer Eserler (Arşiv: Nisan 2014)
http://www.youtube.com/watch?v=RZvJNY8uVLU
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder