UYUYAN GÜZEL BALESİ

‘Prenses Aurora’nın doğumunu kutlamak için perilerin de davetli olduğu bir tören düzenlenmiştir. Kötü kalpli Peri Carbosse, davet edilmediği bu kutlamaya gizlice gelmiştir. Periler iyi dileklerini sunmaktayken ortaya çıkan Carbosse, Prenses Aurora’nın büyüdüğünde, eline batacak bir iğneyle öleceğini söyler ve onu lanetler. İyi dilekte bulunmak için sırasını beklemekte olan son Peri Lilac, gücünü Carbosse’un lanetini olabildiğince etkisizleştirmek üzere kullanır: Prenses ölmeyecek, 100 yıllık bir uykuya dalacak ve yakışıklı bir Prens’in öpücüğüyle uyanacaktır...’

İlk olarak Fransız yazar Charles Perrault’un derlediği bu hikayeyi en az bir kere dinlemiş olmalısınız. İşte bu çocuk hikayesinden uyarlanan ve koreografisi Marius Petita’ya ait olan 'Uyuyan Güzel Balesi’nin müziklerini, Rus besteci Pyotr Ilyich Tchaikovsky bestelemiştir. Balenin ilk gösterimi 1890'da, bestecinin yaşamında oldukça önemli sayılabilecek bir kaybı yaşadığı yıl gerçekleşir. Tchaikovsky ve on dört sene boyunca yaşamında olan Nadezhda von Meck'in yolları ayrılmıştır...

Sıra dışı ilişkileri başladığında, Nadezhda von Meck 46 yaşında, on bir çocuğu olan zengin bir duldur. Tchaikovsky’nin müziğine hayran olan Nadezhda, bestecinin hamisi olmak, ona maddi destek sağlamak istemektedir ancak bir koşulu vardır. Hiç bir zaman buluşmayacaklardır. Birbirlerine yazdıkları mektuplarda, sanatla ilgili pek çok konuyla birlikte çok özel duygularını da paylaşmalarına rağmen bu söze yıllarca sadık kalırlar. Bir gün tesadüfen karşılaştıklarındaysa, ne yapacaklarını bilemez halde birbirlerinden kaçar gibi uzaklaşırlar.

‘Müziğime duyduğunuz sevgiye rağmen, benimle tanışmak istemeyişinize hiç şaşırmıyorum. Beni idealleştirerek bahşettiğiniz nitelikleri, kişiliğimde bulamamaktan korkuyorsunuz. Bu konuda oldukça haklısınız.’

İnsanlarla temas etmekten hoşlanmayan ve kendini onlardan gizlemeye çalışan  bir kişilik olarak Tchaikovsky’nin yazdığı bu satırlar, onun Nadezhda’nın şartıyla barışık olduğunu anlatıyor. Ancak bir gün, günümüze kadar kalanların bile  500 adeti bulduğu mektuplar kesiliyor. Tchaikovsky’nin Nadezhda’nın kararının gerekçesini anlama çabalarından sonuç alamadığı anlaşılıyor. Bilinen şu ki, maddi kaygılar yaşamadan da yoluna devam edebileceği bir döneme denk gelen bu ayrılık, bestecide özlem yaratmıştır. Bu olaydan üç yıl sonra Tchaikovsky'nin, bir  yıl sonraysa Nadezhda von Meck’in yaşamı sonlanıyor...

Notalara yolculuğumuzda, Tchaikovsky’i son bir kez daha ziyaret edeceğiz. Şimdi, balenin unutulmaz müziklerinden biri olan valsle, masalın içine çekiliyoruz... 

* Tchaikovsky Diğer Eserler (Arşiv: Kasım 2013, Aralık 2013, Mart 2014)

http://www.youtube.com/watch?v=4_4EdDZjU60